Centrum Inicjatyw Lokalnych Kopernika to część sieci obejmującej cały Poznań. Fundacje i stowarzyszenia które w trybie konkursowym otrzymują środki na działania CIL (Centrum Inicjatyw Lokalnych), mają za zadanie działać z lokalną społecznością określoną terytorialnie. W ramach realizowania projektu w trakcie danego roku wypełniają kilka określonych celów: aktywizują mieszkańców, wzmacniają oddolną inicjatywność, zwiększają partycypację obywatelską społeczności oraz diagnozują jej potrzeby, zasoby oraz problemy.
Najważniejsza jest WIEDZA
Dzięki skoncentrowaniu działań na mikroskali (terytorium CIL Kopernika to wycinek Osiedla Kopernika) można poznać problemy, potrzeby i zasoby społeczności bardziej dokładnie niż ze statystycznych raportów. Liderzy wszystkich organizacji wchodzących w skład ogólnopoznańskiej sieci spędzili 40 godzin szkoląc się w metodologii Organizowania Społeczności Lokalnych, która faworyzuje “miękkie” sposoby zdobywania wiedzy o otoczeniu. Są to między innymi wywiady, rozmowy sterowane, a także inne, mniej oczywiste narzędzia badawcze. Proces diagnozowania społeczności lokalnych w danym CIL-u jest nieprzerwany i toczy się latami. Dokument który powstaje na końcu każdego roku (raport z diagnozy) może mieć różne formy i służyć różnym celom. Niektóre CIL-e decydują się na dokument formalnie podsumowujący wiedzę o “ich” terenie, aby przekazać najważniejsze informacje czytającym diagnozę działaczom innych NGO lub urzędnikom. CIL Kopernik formułuje swoje “raporty” mając za cel pokazanie mieszkańcom jak wygląda życie z perspektywy ich sąsiadów.
Czytając diagnozę warto pamiętać, że stwierdzenia tam występujące to pokłosie zbioru opinii (nie tylko faktów) wypowiadanych przez wszystkie osoby które w danym roku uczestniczyły w procesie badawczym (a więc wszystkich mieszkańców z którymi badacz miał styczność). Nie jest to więc obraz obiektywny.
Diagnoza skierowana do mieszkańców, rok 2021
Rozszerzenie diagnozy, rok 2022
Na podstawie diagnozy można planować DZIAŁANIA
Każde Centrum Inicjatyw Lokalnych musi co roku otrzymać status na nowo. Ten proces jest konkursem ofert, podczas którego należy udowodnić, że organizacja wie jakie są potrzeby mieszkańców (poziom wiedzy adekwatny do stażu danego CILu), oraz program działań na najbliższy okres wydaje się mieć ręce i nogi. Środki przyznaje się jedynie wysoko ocenionym ofertom, które przedstawiają podejście strategiczne – prezentują perspektywę wieloletnią skupioną na procesie aktywizacji mieszkańców. Wysokość dofinansowania jest bezpośrednio zależna od tego, czy w poprzedzającym roku Rada Osiedla przeznaczyła część swoich środków na cele Centrum Inicjatyw Lokalnych. W efekcie możliwości działania “biedniejszych” CILi są znacznie ograniczone, a wiele działań jest prowadzonych dzięki darmowej pracy.
Diagnoza jest pogłębiana z każdym rokiem działań danej organizacji, a jej “nowa wersja” staje się rekomendacją do organizowania życia CIL. Ogromną zaletą programu (prowadzonego przez Gabinet Prezydenta Miasta Poznania) jest dynamizm na który nie mogą sobie pozwolić inne podmioty działające na osiedlu. Jeśli CIL ma uzasadnioną badaniami potrzebę zmiany swojego aktualnego programu lub kierunku w którym “dąży”, może to zrobić w porozumieniu z grantodawcą. Dzieje się tak, ponieważ priorytetem programu jest elastyczne, strategiczne oddziaływanie praca z mieszkańcami oraz włączanie/aktywizacja społeczności lokalnych, co wymaga bieżącego reagowania na wydarzenia dziejące się na osiedlu.
Aby działać skutecznie, trzeba wiedzieć JAK
Liderzy wszystkich Centrów Inicjatyw Lokalnych w Poznaniu przechodzą kompleksowe szkolenie z >>metodyki Organizowania Społeczności Lokalnych (OSL)<<, która powstała jako odpowiedź na nieskuteczne procesy pracy ze społecznościami lokalnymi faworyzowane w latach 90. ubiegłego wieku. Polega ona na współdziałaniu, współ-uczestniczeniu i współ-organizowaniu, a więc rezygnuje ze stereotypowego podziału na “pomagających” /”tych którym się pomaga” lub “usługodawców” / “klientów”. System ten kładzie nacisk na działania miękkie, oraz podążanie za dynamiką danej społeczności. Organizacje zgłaszające się do programu CIL muszą być zakorzenione w terenie na którym mają zamiar działać, a także udowodnić znajomość zasobów, potrzeb i problemów osiedla. Liderzy przystępują do szkolenia z OSL z różnym poziomem umiejętności specjalistycznych. Niekiedy CILe prowadzone są “po sąsiedzku” przez osoby aktywne z danego terenu, a w innych przypadkach liderzy “na starcie” są po studiach kierunkowych. Żadna z tych opcji nie jest “gorsza” ani “lepsza”, ponieważ nie każde osiedle potrzebuje tych samych rozwiązań. Każdy ośrodek tego typu jest zatem wyjątkowy!
Jako aktywiści pracujący we współpracy z Gabinetem Miasta Poznania, działacze CIL-ów mogą konsultować się z twórcami metodyki OSL, wnioskować o dodatkowe szkolenia, a także inicjować działania wewnętrzne.